Kategoria: Bez kategorii

Ściany zewnętrzne to wizytówka domu, ale ich walory estetyczne muszą iść w parze z użytkowymi. Bardzo ważne jest, aby ściany były estetyczne, ale przede wszystkim muszą one zabezpieczać budynek przed szkodliwym wpływem czynników atmosferycznych oraz gwarantować mieszkańcom komfort cieplny o każdej porze roku. Błędy w wykonaniu ocieplenia

O konieczności ocieplania ścian zewnętrznych budynków nie trzeba już nikogo przekonywać. Rosnące koszty ogrzewania pomieszczeń i coraz większa „ekologiczna” świadomość społeczeństwa, wymuszają na inwestorach budowanie energooszczędnych budynków lub przeprowadzenie prac modernizacyjnych w istniejących budynkach. Do upowszechnienia ocieplania ścian w naszym kraju przyczyniło się również w dużej mierze ustawodawstwo Unii Europejskiej, wprowadzające tzw. paszporty energetyczne. Poprawienie standardu energetycznego budynków zarówno mieszkalnych, produkcyjnych czy użyteczności publicznej, nowo wznoszonych i istniejących, stało się priorytetem. „Faktem jest, że w budynkach mieszkalnych straty ciepła przez ściany zewnętrzne wynoszą do 40 procent ogólnych strat. Ważne stały się nie tylko walory estetyczne budynków, ale również ich „zużycie” energii, związane z odpowiednim ociepleniem. Niestety jakość jego wykonania nadal pozostawia wiele do życzenia” – wyjaśnia Tadeusz Hetmańczyk, Doradca Techniczny ds. Systemów Elewacyjnych z firmy Polconstruct.

Błędy w ocieplaniu mogą wystąpić praktycznie na każdym etapie, zarówno w fazie projektowania, wykonawstwa czy użytkowania budynku.

Pierwsze błędy, mające wpływ na zużycie energii przez budynek, popełniane są już na etapie sporządzania projektu architektoniczno-budowlanego. Brak rzetelności czy staranności przy określaniu stanu istniejącego budynku (analizy warunków cieplno-wilgotnościowych panujących w budynku, stanu technicznego istniejącej elewacji) pociąga za sobą szereg niekorzystnych skutków. Zadaniem architekta jest opracowanie projektu tak, aby zmniejszyć zapotrzebowania budynku na energię. Wadliwie zaprojektowane ocieplenie, charakteryzujące się między innymi złym doborem materiału termoizolacyjnego, szczególnie jego grubości, czy nieadekwatnym dopasowaniem sposobu mocowania warstwy izolacyjnej, nie tylko nie będzie spełniać założonych funkcji, ale może pogorszyć estetykę elewacji. „Właściwe zaprojektowanie elewacji, związane między innymi z rzetelnym obliczeniem współczynnika przenikania ciepła czy właściwym doborem grubości warstwy izolacyjnej (styropian lub wełna mineralna) jest kwestią zasadniczą. W przypadku ocieplenia zalecane jest użycie materiałów jednego producenta. Wykonanie elewacji w jednym systemie pozwala na uzyskanie w większości przypadków wieloletniej gwarancji od producenta systemu, co jest kwestią niezmiernie istotną” – dodaje Rafał Skrzypkowiak, Koordynator ds. Projektów Budowlanych z firmy Polconstruct.

Najwięcej błędów popełnianych jest jednak w trakcie prac ociepleniowych. Ocieplanie budynku powinno wykonywać się tylko, gdy temperatura powietrza wynosi minimum 5°C, ale nie jest wyższa niż 25°C. Niska temperatura znacznie obniża wytrzymałość i przyczepność poszczególnych warstw systemu, z kolei zbyt wysoka, związana z silnym nasłonecznieniem powoduje szybsze wysychanie i nadmierny skurcz materiału, który może być przyczyną powstawania pęknięć. Warunki wiązania pogarsza również deszcz lub silny wiatr, powodując odklejenie się płyt termoizolacyjnych, spłynięcie tynku z elewacji lub wypłukanie barwnika. Niestety klimat naszego kraju powoduje, że niekorzystne warunki pogodowe występują praktycznie o każdej porze roku, dlatego tak ważne jest zabezpieczenie prowadzenia prac poprzez zastosowanie na rusztowaniu siatek osłonowych.
Pomimo sprzyjających warunków do realizacji prac, ocieplenie nadal narażone jest na błędy w wykonaniu. W pierwszej kolejności zagrożenia tkwią w braku oczyszczenia powierzchni ściany z kurzu, brudu czy tłustych substancji, będących przyczyną odspojenia się ocieplenia od ściany oraz nieprofesjonalnym dozowaniu składników chemii budowlanej „na tak zwane oko”, powodujące zmianę parametrów zapraw i przez to obniżenie ich przyczepności.„Przed przystąpieniem do prac zasadniczych, konieczne jest odpowiednie przygotowanie podłoża. Niedokładna ocena stanu powierzchni, jak i niedokładne jej przygotowanie, powodują, iż zmniejszona jest przyczepność zapraw klejących, co ma wpływ na jakość i trwałość systemów ociepleń” – wyjaśnia Rafał Skrzypkowiak.

Do powyższych sytuacji należy dodać nakładanie zaprawy mocującej tylko „na placki”, bez wykonania pasma obwodowego czy kołkowanie bez starannego wyrównania powierzchni płyty (choć obecnie część producentów odstępuje od kołkowania ze względu na coraz lepsze parametry przyczepności kleju). Takie postępowanie nie tylko skutkuje obniżeniem estetyki budynku, poprzez pojawienie się wypukłości na elewacji, ale również (a może przede wszystkim) powstaniem mostków termicznych.

Źle wykonane ocieplenie podatne jest również bardziej na usterki mechaniczne, czyli na przykład pęknięcia tynku. Mogą być one wynikiem niestarannie i niefachowo wykonanej warstwy zbrojącej. Brak nałożenia kleju na materiał izolacyjny przed zatopieniem w nim siatki, połączenie na styk siatki zbrojącej czy nieobecność dodatkowego wzmocnienia w obrębie cokołu domu i narożników otworów drzwiowych, skutkują obniżoną ochrona przed uszkodzeniami.
Kolejną istotna kwestią jest zespół wykonujący ocieplenie. Odpowiednia ilość doświadczonych pracowników i właściwy sprzęt gwarantują przebieg procesu zgodnie z wymogami technologii czy sztuki budowlanej.

Prawidłowe położenie ocieplenia, w którym połączenia tynku nie będą widoczne a faktura będzie równa i jednolita na całej powierzchni, przez co odporna na zabrudzenia, wymaga prowadzenia prac na dwóch czy trzech poziomach rusztowania jednocześnie. Błędy popełniane w tym zakresie mogą być wynikiem niedbałości pracowników, ale częściej wiążą się ze zbyt małą ilością robotników w ekipie lub złym zaplanowaniem pracy. Zanim przystąpi się do prac, konieczne jest przemyślenie podziału elewacji na pasy tynkowania, przy uwzględnieniu naturalnych granic, jakimi są linie okien i drzwi. Istotna jest również kolejność wykonywania poszczególnych czynności. Zaprawą należy nakładać pasami, zaczynając od dołu ściany, jednocześnie pamiętając o zbieraniu jej nadmiaru. Dopiero potem możemy myśleć o nadawaniu tynkowi faktury, zacierając zawsze w tym samym kierunku i pilnując, aby żaden pas nie zdążył wyschnąć uwidaczniając nieestetyczne zgrubienia. „Dodatkową kwestią, na którą również trzeba zwrócić uwagę, jest rodzaj materiału użytego do ocieplenia. Należy tutaj pamiętać o właściwościach wełny mineralnej jak i styropianu. Pomimo iż wełna mineralna jest materiałem który „oddycha” ze względu na cenę jest bardzo rzadko stosowana. Jednak zestawienie wełny mineralnej wraz z tynkiem mineralnym gwarantuje, iż ściana będzie przepuszczać parę wodną. W taki właśnie sposób jesteśmy w stanie uzyskać tzw. naturalne oddychanie domu” – podkreśla Tadeusz Hetmańczyk.

Jakość ocieplenia zależy również od braku niedociągnięć w końcowych fazach wykonawstwa. Przy mocowaniu obróbek blacharskich, takich jak rynny, podokienniki czy szyldy, powinno się pamiętać o odpowiednich zasadach. Czynności te wiążą się z naruszeniem warstwy izolacji cieplnej i powstaniem mostków termicznych, dlatego też przez warstwę izolacji powinny przechodzić punktowo jedynie łączniki, najlepiej ze stali nierdzewnej.

Również prawidłowe użytkowanie ma wpływ na trwałość wykonanego ocieplenia. Brak właściwego zabezpieczenia ocieplenia budynków, zwłaszcza w przypadku osiedli może spowodować pojawienie się nieestetycznych rys, odprysków czy zmian w kolorze. Dlatego też naprawy uszkodzeń mechanicznych zabezpieczających warstwą ocieplenia są niezmiernie konieczne. „Właściwe wykonanie warstwy izolacyjnej wraz z warstwa zbrojąca gwarantuje trwałość ocieplenia. Jednak działanie warunków atmosferycznych może spowodować wyblaknięcie koloru, jak i zbieranie się brudu. Dlatego co jakiś czas należy elewacje odnowić – umyć ciśnieniowo lub pomalować celem odnowienia koloru. Umożliwi nam to cieszenie się estetyczną, spełniającą swoją rolę, elewacją przez długie lata” – wyjaśnia Tadeusz Hetmańczyk.

Podsumowując, jakość i funkcjonalność wykonanego ocieplenia zależy od wykorzystywania odpowiednich, posiadających świadectwo dopuszczenia do stosowania w budownictwie materiałów, ale także od ścisłego przestrzegania wymagań technologicznych na każdym etapie realizacji prac. Przy prawidłowym wykonaniu ocieplania, z użyciem dobrych, sprawdzonych rozwiązań technicznych, możliwe jest uzyskanie znacznej izolacyjności cieplnej ścian i trwałości omawianych systemów, nie mniejszej niż 5 lat. Wzrost komfortu użytkowania budynku oraz znaczne oszczędności w kosztach jego utrzymania są wystarczającymi powodami, aby do wykonania ocieplenia przykładać dużą wagę.

Ściana szkieletowa to ściana, w której elementy konstrukcyjne oddzielone są od wypełnienia, wykonanego zazwyczaj z mniej wytrzymałego materiału.

W konstrukcjach drewnianych ścian można wyróżnić:
ściany o szkielecie drewnianym z wypełnieniem cegłą.

Jest to ściana ryglowa zwana potocznie murem pruskim, konstrukcją szachulcową lub fachówką (fachwerk). Spotkać też można rozwiązania, w których zamiast cegieł użyto gliny i trzciny do wypełnienia przestrzeni między szkieletem drewnianym.

ściany sumikowo-łątkowe – rodzaj szkieletowej konstrukcji ściany składającej się z następujących elementów:

• podwalina – belka pozioma oparta na fundamencie
• słupki (łątki) – elementy pionowe połączone na czopy z podwaliną i oczepem. W słupkach w konstrukcji tradycyjnej są wykonane podłużne wyżłobienia, czasem bruzdy otrzymuje się przez nabicie listew.
• oczep (spinka) – górna belka w drewnianych ścianach o konstrukcji wieńcowej lub szkieletowej, zamyka ścianą. Przejmuje obciążenia z belek stropowych lub krokwi.
• sumiki – poziome bale wsuwane w wyżłobienia w łątkach
• miecze – czasem stosowanych w narożach budynku. Pełnią podobną rolę jak zastrzały w konstrukcji ryglowej (mur pruski), czyli usztywniają konstrukcję.

Budynki o tej konstrukcji można spotkać jeszcze na terenach wiejskich całej Polski. Część budynków zostało przeniesionych do skansenów etnograficznych.

Ściany szkieletowe z bali i desek – składają się z pionowych słupków z bali o wysokości kondygnacji budynku, usztywnionych w narożach zastrzałami. Słupki narożne budynków o większej wysokości wykonuje się jako ciągłe z trzech bali połączonych ze sobą. Nad otworami okiennymi i drzwiowymi umieszcza się rygle nadotworowe. Do szkieletu mocuje się przy pomocy gwoździ deskowanie (szalowanie) w układzie pionowym lub poziomym. Deskowanie może zostać wykonane jako dwustronne lub jednostronne, wówczas od strony pomieszczeń montuje się płyty z materiałów drewnopochodnych, które można np. otynkować. Przestrzeń pomiędzy okładzinami wypełnia się materiałem izolacyjnym. Przy budowie takich ścian często stosowano trociny, torf.

Ściany osłonowe w budynkach o konstrukcji szkieletowej stalowej lub żelbetowej wykonuje się najczęściej na konstrukcjach wsporczych z rusztu (układ słupków i rygli) stalowych. Do rusztu montuje się:

• płyty z blach stalowych z rdzeniem z materiałów izolacyjnych (wełna mineralna, styropian, poliuretan),
• blachy stalowe profilowane lub kasety stalowe i blachy stalowe z wypełnieniem przestrzeni między blachami materiałem izolacyjnym. W tym przypadku poszczególne warstwy montuje się na budowie, a przestrzeń między nimi wypełnia się najczęściej wełną mineralną.
• fasady aluminiowo-szklane. W zależności od wysokości ścian mogą być montowane bezpośrednio do konstrukcji budynku lub do dodatkowej konstrukcji wsporczej z rusztu stalowego. Profile aluminiowe są wzmocnione od wewnątrz stalowymi wkładkami.

Wypełnienie wykonywane jest z szyb zespolonych, które mogą zapewnić odpowiednie warunki izolacji termicznej i akustycznej. Zastosowanie szyb refleksyjnych o różnej kolorystyce podnosi walory estetyczne tego typu obudowy. Część pól może zostać wypełniona arkuszami płaskiej blachy aluminiowej; (od wewnątrz w tych polach stosuje się zazwyczaj wypełnienie wełną mineralną i obudowanie płytami gipsowo – kartonowymi).

W latach siedemdziesiątych XX wieku montowano także obudowy z płyt azbestowo – cementowych (eternit).

Wybór rodzaju ściany zależy przede wszystkim od tego, jakie funkcje ma ona spełniać – na przykład zupełnie innego wyboru należy dokonać chcąc zapewnić właściwości izolacyjne a innego, gdy zależy nam wyłącznie na dekoracji.

Ceramiczne – buduje się je z cegieł na zaprawie cementowo-wapiennej, następnie pokrywa tynkiem (10-15 mm) lub zostawia nieotynkowaną. Takie ściany są odporne na uszkodzenia mechaniczne, mają dobrą izolacyjność akustyczną, są wytrzymałe, i niepalne oraz mają zdolność akumulacji ciepła. Ich wadą jest duży ciężar, w związku z czym musi był przy nich zastosowane wzmocnienie stropu. Najpopularniejsze materiały do stawiania ścian ceramicznych to cegły pełne lub dziurawki – które obniżają ciężar ściany (murowane na grubość ¼ cegły lub ½ cegły). Najszybciej stawia się ściany z pustakami ceramicznymi poziomo drążonymi typu Pd. Szybko i tanio buduje się też ściany z pustaków z ceramiki poryzowanej. Jeśli chcemy, aby cegły stały się elementem ozdobnym, to użyjmy cegieł klinkierowych – można wybierać w wielu kolorach i fakturach.

Z betonu komórkowego – jest to materiał lekki, ognioodporny, ma zdolność do akumulacji ciepła i jest wytrzymały. Nadaje się do stawiania ścian o dużych wymiarach. Do ścian działowych używa się bloczków (płytek) o grubości 6, 8, 11,5, 12 cm i gęstości 600 lub 700 kg/m3. Muruje się je zaprawą cementowo-wapienną na grube spoiny lub zaprawą klejową na cienkie spoiny. Jest to materia bardzo łatwy w obróbce, przycinaniu, mona go malować od razu po zagruntowaniu. Ma też wady: jest kruchy (trzeba uważać przy transporcie), jest porowaty i wymaga stosowania odpowiednich haków do zawieszania przedmiotów o dużej wadze.

Wapienno-piaskowe – mogą być budowane z cegieł pełnych, bloków drążonych i pełnych. S to materiały wykonane bardzo dokładnie, dzięki czemu można je murować na cienkie spoiny z zaprawy klejowej. Dostępne są też wyroby na wpust i wypust, co obniża zużycie zaprawy, a murowanie jest szybsze. Są stosunkowo ciężkie, a dzięki temu dają dobrą izolacyjność akustyczną. Ścianę taką pokrywa się tynkiem, albo zaraz po wyspoinowaniu maluje. Jeśli użyjemy cegieł o powierzchni łupanej lub skalistej, to ściana może być elementem dekoracyjnym. Materiały wapienno-piaskowe mają właściwości antyseptyczne, przez co zapobiegają rozwojowi grzybów i pleśni. Akumulują ciepło i wilgoć, wpływają korzystnie na mikroklimat pomieszczeń. Są jednak cienkie i kruche.

Gipsowe – ściany z płyt gipsowych stawia si szybko i nie trzeba ich tynkować, potrzebne jest tylko zaszpachlowanie. W pomieszczeniach wilgotnych należy je zaimpregnować i zabezpieczyć wszystkie elementy stalowe mające styczność z gipsem przed korozją. Nie można wykonywać bruzd w ścianach gipsowych ręcznie ani z zastosowaniem elektrycznych urządzeń udarowych. Używa się do tego bruzdownicy elektrycznej, wycinarek montowanych, wiertarek elektrycznych. ściana gipsowa o grubości 8 cm zapewnia izolacyjność akustyczną wystarczającą w mieszkaniu, jeśli dzielimy dwa segmenty w zabudowie szeregowej to konieczna jest grubsza – 17 cm z wełną mineralną. ściany gipsowe korzystnie oddziałują na mikroklimat pomieszczeń, ale są nieodporne na uszkodzenia mechaniczne.

Szklane – budowane z pustaków szklanych, czyli kształtek dwuściennych z powietrzem w środku o grubości 80 lub 100 mm. Można z nich wykonywać ściany proste lub w kształcie łuków. Stawia się je na konstrukcji z profili aluminiowych lub stalowych ze zbrojeniem z prętów pionowych i poziomych układanych między pustakami (można je zastąpić drabinkami montażowymi). Muruje się je tradycyjną zaprawą cementową, a do szczelin wprowadza się masę do spoinowania płytek ceramicznych. Można kupić gotowe rozwiązania systemowe z konstrukcją z PVC, aluminium lub z drewna. Pustaki układa się w profilach i zalewa zaprawą. Wybór pustaków jest ogromny – mogą być przezroczyste, kolorowe (barwione w masie lub malowane powierzchniowo), błyszczące, matowe, satynowane, a nawet malowane ręcznie. Doskonale przepuszczają światło, są elementem dekoracyjnym, są odporne na uszkodzenia mechanicznie, dają dobrą izolacyjność termiczną i akustyczną.

Z płyt gipsowo-kartonowych – to najłatwiejsze, i najczęściej stosowane rozwiązanie. Polega na wykonaniu stelaż z profili stalowych pionowych i poziomych i obłożeniu ich warstwą płyt gipsowo-kartonowych (grubości 12,5 mm), przestrzeń między płytami wypełnia się wełną kamienną lub szklaną. Izolacyjność akustyczną można w zależności od potrzeb podwyższać, kosztem zwiększenia grubości ścian: zastępując standardowe profile o wysokości 50 mm profilami 75 mm lub 100 mm, a przestrzeń między płytami wypełni grubszą izolacją; zastępując pojedynczą warstwę płyt gipsowo-kartonowych warstwą podwójną; stosując podwojenie – zarówno w konstrukcji jak i poszyciu z płyt, co podniesie izolacyjność aż o 20 dB. Ich połączenia z konstrukcją budynku uszczelnia się specjalną piankową taśm uszczelniającą. Zaletą jest możliwość nieskomplikowanego tworzenia zakrzywionych, skośnych i ażurowych ścian, prostota wykończenia, możliwość ukrycia instalacji oraz korzystny wpływ na mikroklimat. Z płyt gipsowo-włóknowych – są uniwersalne. Montuje się je na takich samych stelażach jak płyty gipsowo-kartonowe. Nie ma w ich montażu żadnych procesów mokrych, niezbędna jednak jest wysoka precyzja i ścisłe zachowanie wymagań technologicznych.

Stolarskie – najczęściej stawiane w domach drewnianych lub na poddaszach. Materiałem może być lite drewno lub płyty drewnopochodne: wiórowe, twarde pilśniowe lub sklejka. Ściany z drewna mogą być:

Płytowe – budowane są na szkielecie drewnianym, z dwóch stron okłada się go płytkami, panelami boazeryjnymi lub deskami. W przestrzeni między nimi umieszcza się wełnę mineralną. Jeśli ściana jest z płyt to można je pomalować.

Ramowo-płycinowe – mogą pełnić rolę przepierzenia, izolacji akustycznej nie zapewniają. Opierają się na drewnianym szkielecie, który jest widocznym elementem ściany. Wypełnia się go dekoracyjnymi płycinami z drewna albo płytami drewnopochodnymi (okleinowanymi fornirem lub pomalowanymi) lub z wypełnieniem ze szkła albo z papieru.

Do przedzielenia pomieszczenia można też użyć meblościanek, najlepiej regałów z półkami. Drewniane rozwiązania mają słabą odporność na wilgoć, są nieodporne na ogień oraz nie zapewniają izolacji akustycznej.